Τσίπουρο | Το εξολοκλήρου Ελληνικό ποτό!
Το Τσίπουρο είναι η ονομασία ενός ποτού που παράγεται από σταφύλια στην ηπειρωτική Ελλάδα. Είναι ένα ελληνικό δημοφιλές οινοπνευματώδες ποτό το οποίο ξεκίνησε την πορεία του από τον Έβρο και μετέπειτα διαδόθηκε με την βοήθεια μοναχών του Αγίου Όρους. Η τσικουδιά είναι η αντίστοιχη γεωγραφική ένδειξη για την Κρήτη και τα νησιά του Αιγαίου. Σε άλλες χώρες, παρόμοια ποτά είναι η ιταλική γκράπα, η βουλγαρική ρακία, το αράκ της Μέσης Ανατολής και η ζιβανία της Κύπρου.
Η παρασκευή τσίπουρου είναι ο τρόπος να «εκμεταλλευτούμε» όσο περισσότερο μπορούμε το σταφύλι. Να μην πάει τίποτα χαμένο. Πρώτη ύλη του τσίπουρου είναι τα στέμφυλα, δηλαδή ό,τι απομένει μετά το «πάτημα», τη συμπίεση των σταφυλιών για την παραγωγή κρασιού, δηλαδή οι φλούδες του σταφυλιού, τα κουκούτσια και η σάρκα. Μπορούμε, πάντως, να παρασκευάσουμε τσίπουρο και από όλο το υγρό μείγμα που προκύπτει από τη σύνθλιψη του σταφυλιού, το γλεύκος.
Σε κάθε περίπτωση, η πρώτη ύλη που θα φτάσει στο αποστακτήριο για να γίνει το τσίπουρο με τη μέθοδο της απόσταξης πρέπει νωρίτερα να έχει υποστεί αλκοολική ζύμωση, μία διαδικασία που κρατά από 20-40 ημέρες. Σε αυτό το χρονικό διάστημα, το γλεύκος θα πρέπει να βρίσκεται σε δοχεία ανοιχτά στον αέρα και σε τακτά χρονικά διαστήματα να μετριούνται τα σάκχαρα.
Στη συνέχεια, το τσίπουρο παράγεται με την διαδικασία της απόσταξης. Πρακτικά, βράζει το μείγμα και οι ατμοί που δημιουργούνται περνούν από έναν σωλήνα, όπου με την αλλαγή θερμοκρασίας υγροποιούνται και στάζει το τσίπουρο.
Παλαιωμένο τσίπουρο… Το ελληνικό malt
Παλαιωμένο Τσίπουρο αποκαλούμε το τσίπουρο που έχει ωριμάσει για μήνες ή χρόνια σε δρύινα βαρέλια ώστε να αποκτήσει νέα γευστικά χαρακτηριστικά, πιο πλούσια και πιο σύνθετα απ’ ότι πριν. Το μελί αυτό χρώμα του προέρχεται από την επαφή του με το ξύλο, και βαθαίνει σε απόχρωση με το πέρασμα του χρόνου. Η εμφιάλωση είναι αυτή που σταματάει την ωρίμανση, την αλλαγή στο χρώμα και τη γευστική βελτίωση.
Η επιτυχία του παλαιωμένου τσίπουρου στην ελληνική αγορά είναι αδιαμφισβήτητη, και αυτό φαίνεται από τον συνεχώς αυξανόμενο αριθμό τους αλλά και από την αποδοχή του σε διάφορες εξειδικευμένες εκθέσεις. Η παλαίωση του τσίπουρου είναι ένα καθοριστικό βήμα στον εκμοντερνισμό του απλού παραδοσιακού ελληνικού ποτού, το οποίο με τη σειρά του μπορεί να βοηθήσει οικονομικά την ελληνική οινοποιία. Η χρήση σταφυλιού για την παρασκευή του και δη καλής ποιότητας και συγκεκριμένης ποικιλίας ή ακόμα καλύτερα Προϊόν Γεωγραφικής Ένδειξης (Π.Γ.Ε) ή Προϊόν Ονομασίας Προέλευσης (Π.Ο.Π) μπορεί να αποτελέσουν τα χαρακτηριστικά που θα αναδείξουν ακόμα παραπάνω την ελληνική οινοποιία. Έτσι, προκύπτει ένα απόσταγμα κυριολεκτικά σταφυλής, το οποίο εκτιμάται πολύ από τους γευσιγνώστες σε ολόκληρο τον κόσμο και μπορεί να σταθεί επάξια δίπλα στα δημοφιλέστερα διεθνή αποστάγματα.
Χρώμα και αρώματα του παλαιωμένου τσίπουρου
Οι φιάλες όλων των παλαιωμένων τσίπουρων θυμίζουν μπουκάλια αρωμάτων. Είναι διάφανα για να διακρίνεται εσωτερικά το κεχριμπαρένιο χρώμα του. Βάζοντας το σε ένα ποτήρι, διακρίνουμε νότες από διάφορες αποχρώσεις της καραμέλας που είναι στοιχείο της παλαίωσης και στοιχεία του βαρελιού. Το σκουρόχρωμο ύφος το υιοθετεί από το βαρέλι. Τα αρώματα είναι ποικίλα αλλά συγκεκριμένα για κάθε ετικέτα. Το τσίπουρο, το οποίο δεν έχει περάσει από δρύινο βαρέλι, έχει κυρίως φρουτώδη και ανθώδη χαρακτήρα και λιγότερο μπαχαρώδη.
Αρώματα σοκολάτας, μελιού, σύκου, σταφίδας, καπνού και μόκας είναι τα πρωτεύοντα αρώματα του. Στη συνέχεια, τη στιγμή του αγγίγματος με τη γλώσσα, αναδύονται εκλεπτυσμένα αρώματα όπως δαμάσκηνα, γαρύφαλλο, καβουρδισμένα αμύγδαλα, αρώματα καφέ και μοσχοκάρυδο. Με την κατάποση αλλάζει η γευστική διάσταση και περνάμε σε αρώματα φρέσκιας βανίλιας, λευκών λουλουδιών, τζίντζερ, γιασεμί, περγαμόντο, εσπεριδοειδή.
Τσίπουρο – ρακή – τσικουδιά: Ομοιότητες και διαφορές
Το τσίπουρο και η ρακή (ή τσικουδιά για την Κρήτη) είναι το ίδιο ποτό, περίπου. Κάποιοι ξεχωρίζουν τα δύο ποτά, γιατί το τσίπουρο συχνά προκύπτει με διπλή απόσταξη, ενώ η ρακή είναι προϊόν μονής απόσταξης.
Μάλιστα, πολλές φορές, κατά τη διαδικασία της δεύτερης απόσταξης του τσίπουρου, οι παραγωγοί προσθέτουν διάφορες αρωματικές ύλες, όπως γλυκάνισο (ή γαρύφαλλο, μοσχοκάρυδο και μαστίχα), συνήθεια που αρχικά είχε στόχο να κρύψει την μυρωδιά και τη γεύση από το κάψιμο της πρώτης ύλης, κατά τη διαδικασία του βρασμού στον άμβυκα.
Φυσικά, κάτι τέτοιο δεν ισχύει στη βιομηχανική παραγωγή τσίπουρου, όπου η απόσταξη γίνεται σε αυστηρά ελεγχόμενες συνθήκες θερμοκρασίας, σε ειδικά καζάνια.
Βρείτε τις προτάσεις για τα καλύτερα τσίπουρα στο eshop μας, είτε στην κάβα μας.
